Święto Objawienia Pańskiego, potocznie zwane Świętem Trzech Króli, kończy okres Bożego Narodzenia. Czy wiecie, dlaczego Trzej Królowie chodzą po domach i życzą szczęśliwego nowego roku? Co oznaczają litery K, M, B, dlaczego należy zapalić świeczkę czy wykąpać się w lodowatej wodzie?
6 stycznia kościół katolicki obchodzi Uroczystość Objawienia Pańskiego, jedno z najstarszych świąt w chrześcijaństwie. Tego dnia w czeskich wsiach i miasteczkach można spotkać dzieci przebrane w białe koszule, z papierowymi koronami na głowach, niektóre z twarzami umorusanymi sadzą, wędrujące od domu do domu z kolędą. Drzwi odwiedzonego domu kolędnicy oznaczają symbolem K † M † B † i odpowiednim rokiem. Kreda, którą wykonany został napis powinna być poświęcona. Większość ludzi uważa, że K † M † B to pierwsze litery imion królów Kacpra, Melchiora i Baltazara. W rzeczywistości to skrót od łacińskiego zwrotu „Christus mansionem benedicat” – „Niech Chrystus pobłogosławi ten dom”.
Święto Trzech Króli w Czechach związane było z wieloma zwyczajami ludowymi. Wieczór poprzedzający uroczystość nazywano Świętem Świateł. W naczyniu z wodą zapalano świece, które umieszczano w łupinach orzecha włoskiego. Popularne było także lanie ołowiu do wody święconej. Przepowiadano długość życia – każdy członek rodziny zapalał świeczkę tej samej wysokości, a czyja świeca spłonęła pierwsza, ten umrze pierwszy. Jeśli dym ze świecy unosił się w górę, a płomień świecił jasno, na właściciela tej świeczki czekał raj. Jeśli świeca migotała, dym opadał w dół, na osobę, która zapaliła tę świeczkę czekało piekło. Ze świecy można było wywróżyć także najbliższą przyszłość - trzeba było zapalić świecę i postawić na płaskiej powierzchni w miejscu, gdzie nie ma przeciągów. Jeśli płomień migotał z boku na bok, oznaczało to podróż i zmianę, prosty płomień oznaczał szczęście i dobrobyt, a gdy płomień wirował, osoba powinna wystrzegać się intryg i plotek. Kiedy płomień sam zgasł, było to oznaką pechowego roku.
Dobre zdrowie miała zagwarantować kąpiel w lodowatej wodzie - w rzece lub strumieniu. Rano w święto Trzech Króli w niektórych regionach dziewczęta nacierały się śniegiem, aby mieć zdrową i piękną skórę. Mniej zahartowane osoby mogły, zamiast kąpieli w lodowatej wodzie czy nacierania śniegiem, wypić szklankę wody święconej na pusty żołądek.
Na Trzech Króli pieczono specjalne ciasto drożdżowe w kształcie koła, symbolizujące królewską koronę. Gospodynie chowały w nim monetę. Kto ją znalazł podczas jedzenia, zostawał „królem”, który mógł pokropić dom i ogród wodą święconą i oznaczyć drzwi domu i budynków gospodarczych symbolem K † M † B.
Je-li na Tři krále větrno, bude úrodno (Jeśli na Trzech Króli jest wietrznie, będzie urodzaj)
Bude-li na Tři krále mnoho hvězd, urodí se mnoho brambor (Jeśli na Trzech Króli będzie dużo gwiazd, będzie urodzaj na ziemniaki)
Na Tři krále mrzne ve dne i v noci stále (Na Trzech Króli marznie w dzień i w nocy stale)
Na dvanáctý den od Narození Páně se dny prodlužují o kohoutí krok (Dwunastego dnia po Bożym Narodzeniu dni wydłużają się o koguci krok)
Święto Trzech Króli w Czechach związane było z wieloma zwyczajami ludowymi. Wieczór poprzedzający uroczystość nazywano Świętem Świateł. W naczyniu z wodą zapalano świece, które umieszczano w łupinach orzecha włoskiego. Popularne było także lanie ołowiu do wody święconej. Przepowiadano długość życia – każdy członek rodziny zapalał świeczkę tej samej wysokości, a czyja świeca spłonęła pierwsza, ten umrze pierwszy. Jeśli dym ze świecy unosił się w górę, a płomień świecił jasno, na właściciela tej świeczki czekał raj. Jeśli świeca migotała, dym opadał w dół, na osobę, która zapaliła tę świeczkę czekało piekło. Ze świecy można było wywróżyć także najbliższą przyszłość - trzeba było zapalić świecę i postawić na płaskiej powierzchni w miejscu, gdzie nie ma przeciągów. Jeśli płomień migotał z boku na bok, oznaczało to podróż i zmianę, prosty płomień oznaczał szczęście i dobrobyt, a gdy płomień wirował, osoba powinna wystrzegać się intryg i plotek. Kiedy płomień sam zgasł, było to oznaką pechowego roku.
Dobre zdrowie miała zagwarantować kąpiel w lodowatej wodzie - w rzece lub strumieniu. Rano w święto Trzech Króli w niektórych regionach dziewczęta nacierały się śniegiem, aby mieć zdrową i piękną skórę. Mniej zahartowane osoby mogły, zamiast kąpieli w lodowatej wodzie czy nacierania śniegiem, wypić szklankę wody święconej na pusty żołądek.
Na Trzech Króli pieczono specjalne ciasto drożdżowe w kształcie koła, symbolizujące królewską koronę. Gospodynie chowały w nim monetę. Kto ją znalazł podczas jedzenia, zostawał „królem”, który mógł pokropić dom i ogród wodą święconą i oznaczyć drzwi domu i budynków gospodarczych symbolem K † M † B.
Niektóre powiedzenia związane ze świętem Trzech Króli:
Na Tři krále o hodinu dale (Na Trzech Króli o godzinę więcej)Je-li na Tři krále větrno, bude úrodno (Jeśli na Trzech Króli jest wietrznie, będzie urodzaj)
Bude-li na Tři krále mnoho hvězd, urodí se mnoho brambor (Jeśli na Trzech Króli będzie dużo gwiazd, będzie urodzaj na ziemniaki)
Na Tři krále mrzne ve dne i v noci stále (Na Trzech Króli marznie w dzień i w nocy stale)
Na dvanáctý den od Narození Páně se dny prodlužují o kohoutí krok (Dwunastego dnia po Bożym Narodzeniu dni wydłużają się o koguci krok)