Ben je geïnteresseerd in waar Tsjechen hun kerstbomen mee versieren? Wil je doordringen in de geheimen van de productie van kerstversieringen die op de UNESCO-lijst staan of ben je benieuwd welk bedrijf ook kerstballen mocht afleveren bij Britse koning of Belgische koningin? Wil je ook graag een Tsjechisch glinsterend juweel aan je eigen kerstboom? Dan ben je aan het juiste adres!
Een reis langs kerstballenfabrikanten
Fonkelende kerstballen sieren al jaren de kerstbomen van ieder huishouden, maar toch werd deze traditie pas eind 19de eeuw echt populair. In Tsjechië groeide in die tijd ook de productie van glasdecoraties, voortbouwend op eeuwenoude Boheemse kristaltradities, en ontstonden de eerste handgemaakte ornamenten die tegenwoordig wereldwijd geliefd zijn. Wie deze feestelijke geschiedenis en het vakmanschap van dichtbij wil beleven, kan een reis maken langs de Tsjechische kerstballenfabrieken, waar vakmanschap, design en erfgoed samenkomen.Tsjechische kerstballenfabrikanten
- Rautis: Kerstdecoratie van glaskralen
- Ozdoba
- HAN Design
- Decor by Glassor
- Koulier
- Irisa
- Sleszká Tvorba
- Vánoční ozdoby, DUV-družstvo
- Ornex
- Tip: Glasmuseum Jablonec nad Nisou incl. kerstballen
Kerstversiering uit Bohemen
Rautis
Aan menige Tsjechische kerstboom hangen versieringen van geblazen glazen parels die generaties lang als erfenis kunnen worden doorgegeven. De meester van de traditionele, met de hand gemaakte kerstversieringen van glazen parels is het familiebedrijf Rautis gevestigd in de gemeente Poniklá in het Reuzengebergte. Er worden rondleidingen gegeven en in de plaatselijke werkplaats kun je zelf een eigen versiering maken.De productie van versieringen van glazen parels is ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De gemeente Poniklá is de enige plaats ter wereld, waar tot heden de traditionele ambachtelijke vervaardiging van parels bewaard is gebleven.
Glasblazerij Ozdoba
Het familiebedrijf Ozdoba is gevestigd in de stad Dvůr Králové in Oost-Bohemen. Al meer dan 100 jaar maakt de vijfde generatie glasblazers hier mondgeblazen en handbeschilderde glazen versiersingen. Zij richten zich op kleinschalige productie, zodat zij flexibel kunnen inspelen op nieuwe trends in de design.Uniek zijn de lokale "ui-patronen". Dit is een traditioneel volkspatroon dat vele eeuwen geleden het Chinese porselein kopieerde. Ze maken ook kerstdecoratie in de vorm van groenten, peperkoek en zelfs een coloradokever. Kom langs bij hun bedrijfswinkel in Slovany 3136, Dvůr Králové, of reserveer meteen een plaats voor een excursie.
Kerstballenfabriek Vánoční ozdoby, DUV-družstvo
De grootste fabrikant van handgemaakte en beschilderde glazen kerstversieringen in Tsjechië en een van de grootste in Europa is Vánoční ozdoby, DUV-družstvo in Oost-Bohemen. Deze coöperatie van glasmakers werd 90 jaar geleden opgericht en won tijdens haar bestaan onder meer een gouden medaille op de wereldtentoonstelling EXPO 58 in Brussel, die bepalend was voor de design van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Hun bedrijfswinkel in Dvůr Králové is zeker de moeite waard! Of bestel een van de stukken online.
Kerstdecoratiebedrijf Ornex
De Noord-Boheemse stad Jablonec nad Nisou is wereldwijd bekend is om zijn traditie van vervaardiging van sieraden. In deze stad bevindt zich ook een andere fabrikant van kerstversieringen, de firma Ornex. Zij produceren kerstballen, ovalen en spitsen met vele patronen en soorten figuurtjes – de vogelcollectie is bijvoorbeeld een van de grootste ter wereld! Het bedrijf met meer dan 30 jaar traditie volgt de huidige trends, wereldtentoonstellingen en de eisen van zijn klanten, zowel uit Europa als daarbuiten. In Tsjechië kun je Ornex-ornamenten meestal vinden op hobbymarkten of souvenirwinkels. Je kunt ook fantasierijke sets kopen online.Kerstballenfabriek HAN Design
Hoe komen de kerstversieringen tot stand, die zich ook in de collectie van de Britse koning Charles III, de Belgische koningin Paola of koning Albert II bevinden? Je komt het te weten tijdens excursie naar de fabriek van HAN Design in Jičín, waarbij je zelfs zelf een kerstbal kunt versieren. Het hoogtepunt is een bezoek aan de plaatselijke winkel, waar je geen genoeg zal kunnen krijgen van die schoonheid. HAN Design biedt ruim 16.000 decors in ruim 600 kleurtinten! Het zal je waarschijnlijk niet verbazen dat sieraden van Jičín door heel Europa en daarbuiten reizen.
Decor by Glassor
Decor by Glassor is een Tsjechisch design- en glasproductiebedrijf, gevestigd in de Kristalvallei in Noord-Bohemen. Deze regio staat bekend om haar eeuwenoude traditie van glasblazen en fijn kristal. De kerstballen van Decor by Glassor zijn stijlvol en modern en omvatten ook figuren geïnspireerd op de natuur, dieren en Tsjechische sprookjesfiguren. In Liberec en Praag vind je een winkel van Decor by Glassor waar je naast glazen kerstballen ook interieur- en designartikelen kunt kopen.
Glasfabriek Koulier
Tijdens de excursie kun je ook onder de handen van glasmakers en schilders kijken in de glasfabriek Koulier in Oflenda in Vysočina. De kerstversieringen van het bedrijf, dat de lokale productietraditie volgt die teruggaat tot de 17e eeuw, versieren niet alleen de kerstbomen in Chateau Loučeň. Elegante ballen en diverse ornamenten van geblazen glas schitterden pas echt in 2022, toen ze tijdens het Tsjechische voorzitterschap de Tsjechische kerstboom in het Europees Parlement in Brussel versierden.Koulier biedt excursies aan en in de plaatselijke winkel kun je kiezen uit art nouveau decoratie, glazen ballen met handgeschilderde bloemen, glazen vissen met gevederde staarten of folkloristische motieven.
Kerstballen uit Moravië
Glasfabriek Irisa
Ontdek de geheimen van traditionele handgemaakte glazen kerstversieringen in Walachije, een gebied dat wordt gekenmerkt door zijn folklore en volksgebouwen. Hoe worden de versieringen gemaakt, hoeveel worden er op een dag gemaakt of hoeveel handen gaan ze doorheen voordat ze bij jouw boom komen? Hierover kom je ook te weten tijdens een excursie bij de Irisa productiecoöperatie in Vsetín, dat al meer dan 60 jaar op de markt actief is en een van de grootste producenten van handgemaakte glazen ornamenten in Tsjechië is. Met zijn traditionele handgemaakte glazen ornamenten volgt het een diepe geschiedenis, het jaar 1920, toen het eerste ornament in Walachije werd geblazen.
Kerstballenfabriek Slezská Tvorba
Al meer dan 70 jaar worden glazen kerstkolven met de hand gemaakt in Slezská Tvorba in Opava in het noordoosten van Tsjechië. Je vindt de kerstdecoratie in heel Europa, voornamelijk in de Verenigde Staten. Een zeldzaamheid hier zijn gepersonaliseerde ballen en harten, waar vakkundige schilders bijvoorbeeld jouw naam of een wens beschilderen. Wil je niet alleen de schilders aan het werk zien? Ga op een excursie, waarbij je alle delen van de fabriek in Opava ziet! Let op, de plaats dient vooraf online gereserveerd te worden.
Een museum vol kerstmagie
Glasmuseum in Jablonec nad Nisou
En over Jablonec nad Nisou gesproken, we kunnen niet anders dan één geweldige kersttip noemen. Het is in deze stad, het thuisland van Tsjechische sieraden, dat je een museum vindt dat ze nergens anders ter wereld hebben! Het Museum voor Glas en Sieraden in Jablonec nad Nisou is het enige museum ter wereld dat de velden bestrijkt van glas en sieraden samen, met twee nooit eerder vertoonde tentoonstellingen! Hier kun je niet alleen stukken bewonderen uit een van de belangrijkste glascollecties van Europa, maar ook glinsterende schatten uit de grootste openbare collectie glazen kerstversieringen ter wereld!.jpg)
Natuurlijke versiering
Niet alle Tsjechen versieren hun boom met glas. Het gebruik van natuurlijke materialen zoals stro en maïsbladeren zijn ook populair. Soms wordt de kerstboom versierd met zelfgebakken gemberkoekjes of ander snoepgoed. Alle soorten en maten kerstversiering kun je vinden op de kerstmarkten in Praag, Brno, Olomouc en andere steden.
Benieuwd naar meer en het productieproces, lees:
"Het maken van...kerstballen" - The Vintage Christmas Company, december 2022
Breng de magie naar huis en probeer het zelf!
Het Lanceren van Kleine Bootjes: Een Tsjechische Kersttraditie
Dit betoverende ritueel op kerstavond houdt in dat er kleine bootjes worden gemaakt, vaak van walnootschalen, en dat ze op water worden laten drijven. De beweging van elk bootje symboliseert de hoop en uitdagingen voor het komende jaar, en biedt zowel plezier als reflectie, terwijl het Tsjechische volksgebruik wordt geëerd.
Hoe Maak Je Je Eigen Tsjechische Kerstboot:
- Walnootschalen
- Hoge, dunne kaarsen en een theelichtje
- Een kom water
- Bereid de walnoten voor: Breek de walnoten voorzichtig open en verwijder de noot. Behoud de schalen intact om als bootjes te gebruiken.
- Bereid de kaars voor: Steek het theelichtje aan. Smelt een klein stukje was van de hoge kaars en druppel het in de bodem van de walnootschaal.
- Bevestig de kaars: Zet de kleine kaars in de gesmolten was en laat het afkoelen en hard worden.
- Lanceer de bootjes: Vul een kom met water. Elk gezinslid laat zijn of haar bootje op het water drijven.
- Dichtbij de rand: Stabiliteit en balans
- Draaien in het midden: Familieharmony
- Twee bootjes raken elkaar: Sterke banden
- Draait op de plaats: Onbeslistheid of onzekerheid
- Drijft weg: Belangrijke levensveranderingen
- Blijft drijven: Een lang en gelukkig leven
- Laat een ander zinken: Bepalen en volharding
