Architect Josef Gočár: icoon van het modernisme
Josef Gočár, een van de grootste Tsjechische architecten van de 20e eeuw, liet onuitwisbare sporen in Tsjechië achter in de vorm van modernistische gebouwen. En meerdere daarvan zijn in de studieboeken voor architectuur terechtgekomen. Zijn werken, vooral uit zijn kubistische en functionalistische periode, zijn nog altijd even inspirerend en tonen de schoonheid en elegantie van de bouwkunst van de eerste helft van de 20e eeuw.

Van art nouveau tot functionalisme

Josef Gočár werd in 1880 geboren in het Oost-Boheemse Semín. Hij studeerde aan de Academie voor Toegepaste Kunsten in Praag onder leiding van de uitmuntende architect Jan Kotěra, die hij later afloste als pedagoog door professor aan de Academie voor Schone Kunsten in Praag te worden. Gočárs vroege werken stonden nog onder invloed van de decoratieve art nouveau, maar al gauw werd hij in Tsjechoslowakije pionier van het destijds moderne functionalisme. Zijn bouwwerken uit die tijd kenmerken zich door strakke lijnen, eenvoud en een nadruk op functionaliteit, maar wel altijd opgeluisterd door artistieke details.

Het Huis bij de Zwarte Madonna: parel onder de parels

Tot de bekendste en meest opmerkelijke werken van Josef Gočár behoort zonder twijfel zijn Huis bij de Zwarte Madonna in Praag. Dit kubistische gebouw wordt als het symbool van de moderne Tsjechische architectuur gezien. In het huis is het Grand Café Orient gehuisvest, waar je iets lekkers kunt eten en drinken in een uniek kubistisch interieur en de genialiteit van Gočár kunt bewonderen.
 
Het Tsjechische kubisme is een begrip in de wereldarchitectuur. Elders kom je deze architectonische stijl niet vaak tegen.

Petr Bonek Shuttestock.com


Gebouwen met een onmiskenbare signatuur

Gočár ontwierp ook monumentale gebouwen. Zijn bouw van automatische watermolens in Pardubice uit 1925, toont aan dat ook een technisch gebouw als een watermolen grote esthetische waarde kan hebben. De molens zijn gerenoveerd en herbergen tegenwoordig een galerie en een cultureel centrum.

Een belangrijk gebouw uit de kubistische periode is het Gočár Paviljoen in Lázně Bohdaneč, terwijl het pronkstuk van het functionalisme de Gočár Kerk van St. Wenceslas in Vršovice in Praag is.

Hradec Králové: salon van de republiek

Josef Gočár was nauw verbonden met de Oost-Boheemse stad Hradec Králové, waar hij een hele reeks bijzondere werken creëerde, waaronder een stedenbouwkundig plan van de stad en de ontwikkeling van de rivieroever. Hradec wordt als dé stad van de modernistische architectuur van de jaren twintig en dertig van de 20e eeuw beschouwd en kreeg dankzij Gočár de bijnaam 'Salon van de republiek'. Tijdens een wandeling door de stad zul je ongetwijfeld gecharmeerd raken van het stedenbouwkundige plan, dat nog steeds als voorbeeld van moderne stadsontwikkeling geldt.

UPVISION