Industrieel Praag

De kabelbaan naar Petřín en de Petřín-uitkijktoren

Deze bouwwerken deden allebei inspiratie op in Parijs en werden geopend ter gelegenheid van de grootse Jubileumtentoonstelling die in 1891 in Praag werd gehouden om de technische vooruitgang aan de toenmalige moderne wereld te tonen. Alles verliep naar wens en beide bouwwerken waren op tijd klaar. Met de kabelbaan werden op 25 juli 1891 voor het eerst passagiers naar de Petřín-heuvel vervoerd. De aandrijving was op bijzondere wijze geregeld: met water. In de bovenste cabine van de kabelbaan werd zoveel water gepompt dat deze zwaarder werd dan de onderste cabine, zodat de bestuurder alleen maar hoefde te remmen. In 1931 werd de kabelbaan geëlektrificeerd, en het huidige aanzien dateert van een renovatie die in 1985 werd voltooid. De kabelbaan naar Petřín bevindt zich in Malá Strana aan de Újezd-straat en telt 3 haltes. In werkelijkheid is het een kabelspoorweg, een kruising tussen een kabelbaan en een spoorbaan. De wagons rijden over sporen en worden tegelijkertijd door een staalkabel getrokken. En hoe zit het met de Petřín-uitkijktoren? De inspiratie is hier duidelijk – deze Praagse uitkijktoren is een vrije kopie van de Eiffeltoren in Parijs. En net als de kabelbaan werd ook de toren door enthousiastelingen ter gelegenheid van Jubileumtentoonstelling van 1891 gebouwd. De Praagse uitkijktoren viert dit jaar zijn 130-jarig bestaan. En dat in een fantastische staat, aangezien de toren onlangs grondig werd gerestaureerd. Vanaf de top van de uitkijktoren hebt u een van de mooiste uitzichten over Praag.

Het Tentoonstellingspaleis

Het Tentoonstellingspaleis staat in de Praagse wijk Holešovice en was één van de eerste en grootste functionalistische gebouwen van Praag. Het was bedoeld voor het houden van beurzen en fungeerde later als onderkomen voor bedrijven die met het buitenland handel dreven. Het paleis werd gebouwd naar het winnende ontwerp van een architectuurwedstrijd van de hand van Josef Fuchs en Oldřich Tyl, en de bouw vond plaats tussen 1925 en 1928. Met een vloeroppervlak van rond de 13.500 m² was het destijds wereldwijd het grootste gebouw van zijn soort. In de jaren zeventig van de 20e eeuw brandde het volledig uit en ging men op zoek naar een nieuwe bestemming voor het vervallen gebouw. Ongeveer twintig jaar later werd het gerenoveerd en opnieuw geopend. Het Tentoonstellingspaleis wordt tegenwoordig gebruikt door de Nationale Galerie in Praag voor haar permanente exposities 1796-1918: kunst uit de lange eeuw en 1918-1938: de Eerste Republiek en voor kortlopende tentoonstellingen die veel ruimte nodig hebben.

Het Negrelli-viaduct

Het Negrelli-viaduct verbindt het Praagse Masaryk-station met de andere oever van de Moldau en loopt onder meer door de wijk Karlín. Het is de eerste Praagse spoorbrug over de Moldau en tevens de op één na oudste Praagse brug over de Moldau. Ook is het de langste spoorbrug van heel Tsjechië met een lengte van maar liefst 1110 meter en 87 bogen. De brug werd in juni 1850 in gebruik genomen, en was tot het begin van de 20e eeuw zelfs de langste spoorbrug van Europa. In de loop der tijd vonden er vele aanpassingen en reparaties plaats. Tussen 2017 en 2020 werd de brug voor het laatst in zijn oorspronkelijke vorm gerestaureerd, waarbij letterlijk geen steen onberoerd werd gelaten. Er werden in totaal 100 gewelven in baksteen, zandsteen en graniet gerestaureerd, waaronder de acht bogen die in de Moldau staan. Negentien gewelven moesten volledig uit elkaar worden gehaald en onder toezicht van Monumentenzorg opnieuw worden opgebouwd volgens de oorspronkelijke bouwtekeningen. Bent u een spoorwegliefhebber, dan mag u dit industriële monument bij een bezoek aan Praag niet achterwege laten.

De waterzuiveringsinstallatie in Bubeneč

De oude waterzuiveringsinstallatie in de Praagse wijk Bubeneč is een belangrijk industrieel monument. Het gebouw werd tussen 1901 en 1906 gebouwd en diende tot 1967 voor het zuiveren van afvalwater. Het ontwerp van de installatie was van de hand van de Engelse ingenieur sir William Heerlein Lindley. Het is een van de industriële monumenten van Praag die ook bezichtigd kunnen worden. U krijgt er de bewaard gebleven ruimtes met overblijfselen van de oorspronkelijke technologische uitrusting te zien, zowel voor de eigenlijke afvalwaterbehandeling en aanverwante werkzaamheden als voor de aandrijving van de machines. Zo kunt u bijvoorbeeld de stoommachinekamer met stookruimte betreden. De oude waterzuiveringsinstallatie is sinds 2010 een Tsjechisch nationaal cultuurmonument en vanwege zijn unieke karakter en oorspronkelijke staat probeert men haar op de Werelderfgoedlijst van UNESCO te krijgen.

De vertrekhal van Praag centraal station

Sommige industriële monumenten in Praag zijn nog altijd functioneel en misschien loopt u er wel langs zonder ze op te merken. Een prachtig voorbeeld van zo’n technisch monument is de historische stalen overkapping van de sporen en perrons van Praag centraal station. De stalen overkapping van de sporen vormt samen met de vertrekhal in art-nouveaustijl het boegbeeld van het hele gebied in de buurt van het Wenceslasplein. De tweebeukige overkapping met stalen boogspanten werd gebouwd in 1905 met medewerking van een Praagse staalfabriek, en is tegenwoordig een beschermd monument. Enkele jaren geleden werd de overkapping volledig gerestaureerd, waardoor u een bouwwerk kunt bewonderen dat niet alleen functioneel, maar ook erg mooi is.