Mija właśnie 330 lat od narodzin architekta, który zmienił oblicze wielu miast Europy Środkowej. Architekta, którego twórczość przypadła na okres późnego baroku i który pozostawił swój ślad również w dzisiejszej Republice Czeskiej, gdzie możemy znaleźć około 200 obiektów wykonanych według jego projektów. Wiele z nich to perły architektury barokowej, które znalazły swoje miejsce w podręcznikach historii sztuki. Zapraszamy na wspólną wycieczkę do przeszłości!
Z kim właściwie mamy zaszczyt?
Kilián Ignác Dientzenhofer urodził się w Pradze 1 września 1689 roku jako piąty syn budowniczego Christopha Dientzenhofera. Swoją edukację rozpoczął w kolegium na Malej Stranie, gdzie studiował filozofię i matematykę. Sztuki budowlanej uczył się u swojego ojca, a następnie, w celu zdobycia doświadczenia, wyjechał za granicę. Było ówczesnym zwyczajem, że synowie z zamożniejszych rodzin na progu dorosłości spędzali zwykle rok lub dwa na podróżach. Ojciec Kiliána wyprawił syna aż w ośmioletnią podróż edukacyjną po Europie. W trakcie owej podróży Dientzenhofer miał okazję zapoznać się z budowlami mistrzów baroku. Mieszkał w Wiedniu, Wenecji, Mediolanie, Florencji, Rzymie i Neapolu. W 1715 roku wrócił do Pragi i razem z ojcem współpracował przy wielu projektach, a kilka z nich nawet samodzielnie dokończył. Był dwukrotnie żonaty i miał w sumie osiemnaścioro dzieci. W ostatnich latach życia pracował ze swoim zięciem, Anselmem Luragem, który po śmierci Dientzenhofera dokończył jego dzieła. Architekt zmarł 12 grudnia 1751 roku w Pradze i został pochowany na cmentarzu na Malej Stranie. Oprócz bogato zdobionych budynków sakralnych projektował także różne obiekty położone poza stolicą. Ciekawostką jest, że właśnie lokalni ludowi twórcy przenieśli później najważniejsze elementy jego twórczości, wykorzystując je w XIX-wiecznym ludowym stylu architektury zwanym barokiem wiejskim. Najsłynniejszymi budynkami zbudowanymi w stylu wiejskiego baroku szczyci się wieś Holašovice w Czechach Południowych, która wpisana jest na Listę UNESCO. Kościoły barokowe – kultowe budynki Pragi
Prawdopodobnie najsłynniejszym dziełem Kiliána Ignáca Dientzenhofera jest kościół św. Mikołaja na Malej Stranie w Pradze. Jest to również projekt, nad którym architekt pracował najdłużej. Można powiedzieć, że to jego dzieło życia. Pracę nad nim zaczął jeszcze w czasach szkolnych, kiedy świątynia była głównym projektem jego ojca, a powrócił do niego później, po latach spędzonych na podróżach. Kościół ten jest jedną z najważniejszych budowli barokowych w Europie i uznawany jest za najpiękniejszy budynek czeskiego baroku. Jego potężna kopuła i strzelista wieża są nieodłączną częścią panoramy Zamku Praskiego. Niezapomnianym przeżyciem jest wejście na dzwonnicę, z której rozciąga się imponujący widok na czerwone dachy Pragi i meandrującą Wełtawę. Podczas zwiedzania kościoła warto zwrócić uwagę na tutejsze organy, na których grał Wolfgang Amadeusz Mozart.
Z pracowni Kiliána Ignáca pochodzą również inne kościoły praskie. Na przykład kościół św. Małgorzaty w kompleksie klasztoru Břevnovskiego, najstarszego klasztoru na ziemiach czeskich, założonego w 993 roku. Tutejsza wspólnota klasztorna chętnie przywita Państwa w weekendy w trakcie zwiedzania z przewodnikiem po całym terenie klasztoru, z kościołem św. Małgorzaty włącznie. Do innych praskich dzieł Dientzenhofera należy między innymi Loreta na Hradčanach, Invalidovna v Karlínie, część Klementinum lub kościół św. Mikołaja na Starym Mieście. Dla swojej rodziny architekt wybudował willę na Smíchovie, znaną dziś pod nazwą Portheimka, gdzie obecnie mieści się Muzeum Szkła Artystycznego. Broumovsko – kraina barokowych kościołów
Zakon benedyktynów, który zlecił Dientzenhoferowi budowę kościoła św. Małgorzaty w Pradze, był hojnym klientem i na przestrzeni lat zlecił Kiliánowi Ignácmu szereg monumentalnych projektów. Jednocześnie z břevnovskim klasztorem przebudowano również cały klasztor Broumovski w Czechach Wschodnich, a kolejne prace czekały na niego także w pobliskim klasztorze w Polici nad Metují. Ponadto w okolicy Broumova zaczęto budować i przebudowywać wiejskie kościoły - w Božanovie, Heřmánkovicach, Vižňovie, Janovičkach i okolicznych wioskach. Każdy kościół jest inny. Mówiono, że Kilián Ignác nigdy nie powtarzał i nie kopiował swoich starych sprawdzonych szablonów. Na przykład każdy kościół ma nieco inny plan - gwiazdy lub krzyża greckiego. Z perspektywy trzech stuleci jego kreatywność i twórczość artystyczna wydaje się niemal nieograniczona!Ale jest tego o wiele więcej!
Jeśli zainteresowały Państwa dzieła mistrza baroku, proszę wybrać się jego śladami i odwiedzić kolejne budowle. Zacząć można w Přešticach, małym mieście niedaleko Pilzna w Czechach Zachodnich. Projekt architektoniczny kościoła, artystyczna dekoracja wnętrz i wkomponowanie w otaczający krajobraz sprawiają, że jest jednym z czołowych zabytków czeskiego baroku poza Pragą. Nieopodal położona jest miejscowość Plasy z kompleksem dawnego klasztoru cystersów, przy którego budowie pracowało kilku architektów. Ostateczna forma była także dziełem Kiliána Ignáca Dientzenhofera, który dokończył budowę konwentu. Klasztor jest ciekawostką architektoniczną między innymi dlatego, że cały budynek posadowiony jest na dębowych filarach, które przez wieki chronione są przez wysoki poziom wód gruntowych. Również trzeci obiekt znajduje się w Czechach Zachodnich. Dziełem Dientzenhofera jest konwent klasztoru w Kladrubach, gdzie wielu turystów przybywa, by podziwiać architekturę późnego baroku, w tym wyjątkową bazylikę Jana Santini-Aichla. W środkowoczeskim mieście Kutná Hora Dientzenhofer stworzył kolejny klejnot - klasztor z kościołem dla zgromadzenia sióstr urszulanek. Obecnie kompleks służy jako liceum biskupie. Na południowy zachód od Pragi, również w Czechach Środkowych, można znaleźć jeszcze jeden ślad Kiliána Ignáca – w mieście Sázava, w jednym z najstarszych klasztorów w Republice Czeskiej, był odpowiedzialny za przebudowę konwentu klasztoru benedyktynów. 
